Nguồn gốc Gốm Châu Ổ Quảng Ngãi
Gốm Châu Ổ hay tên gọi khác là gốm Mỹ Thiện. Thuộc làng gốm Mỹ Thiện nay thuộc thị trấn Châu Ổ, huyện Bình Sơn. Được hình thành từ cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 với tổ nghề là hai cụ Phạm Công Đắc và Nguyễn Công Ất. Hai ông là người gốc Thanh Hóa di dân vào Quảng Ngãi lập nghiệp.
Kỹ thuật làm gốm
Gốm được làm từ ất sét lấy chủ yếu ở Đồng U, xã Bình Long (Bình Sơn). Sau khi phát cỏ, dọn sạch lớp đất bùn, rồi đào lấy đất sét mang về. Đất lấy về được nhào, nặn, chuốt đất sét thành các sản phẩm khác nhau. Các sản phẩm chính gồm ché, hũ, lu, lọ hoa, lư hương, hồ lô, bầu rượu, ống bút, bình phong…
Để tạo men và màu, các thợ gốm phải lặn lội lên tận Trà Bồng lấy đất đỏ, đá đỏ, đá thạch anh, đất sét vàng, rồi đi hái lá bời lời… về giã nhuyễn, lọc ra làm men.
Tùy theo từng loại sản phẩm và thị hiếu của người sử dụng, mà các nghệ nhân làng gốm Châu Ổ pha chế các màu men khác nhau. Đến sau mùa lũ về, người làm gốm lại đi vét phù sa. Gốm làm bằng phù sa dễ bám men, bám màu nên làm những sản phẩm gốm cao cấp. Gốm làm bằng đất sét ở ruộng chỉ là dòng gốm bình dân.
Gốm Mỹ Thiện sau khi được định hình sản phẩm sẽ được mang đi thung thô. Gốm Châu Ổ được nung hai lần. Lần thứ nhất là để cứng xương gốm. Sau đó lấy ra để tráng men và mang đi nung lại lần thứ 2.
<<Có thể bạn quan tâm: Tìm hiểu Gốm Quảng Đức miền Trung>>
Thời kỳ hưng thịnh của Gốm Mỹ Thiện
Ở thời kỳ hưng thịnh TK 19 đến nữa đầu TK 20, Gốm Mỹ Thiện qua cửa biển Sa Cần đã ra tới Đồng Hới, Đông Hà, Vinh… vô tới Bình Định, Khánh Hòa, đến tận các tỉnh miền Nam, miền Tây và sang cả Lào, Campuchia.
Thời kỳ suy yếu
Sau những năm hưng thịnh là đến thời kỳ suy tàn của Gốm Châu ổ. Năm 1964 qua trận lụt lớn, làng gốm Mỹ Thiệt suy yếu dần cho đến ngày nay. Hiện tại làng gốm cổ Mỹ Thiện hiện chỉ còn duy nhất một nghệ nhân của làng đó là anh Đặng Văn Trịnh còn cố níu giữ lấy nghề truyền thống của cha ông để lại. Các sản phẩm chủ yếu là hàng trang trí theo đơn đặt hàng từ những khách sạn tại Đà Nẵng, Hội An
Hiện nay Gốm Châu Ổ được trưng bày nhiều ở các Bảo tàng VN như Bảo tàng Đà Nẵng, Bảo tàng Quảng Ngãi..
